Projekt „Kooperatywa zabawek” upowszechnia wiedzę na temat działalności nieistniejących trzech kieleckich spółdzielni „Gromada”, „Precyzja”, „Świętokrzyska”. Ogół producentów zabawek w Polsce reprezentował powstały w 1972 r. w Kielcach, Krajowy Związek Spółdzielni Zabawkarskich. Kieleckie zakłady nie przetrwały transformacji społeczno-politycznej na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Obecnie jest to zapomniany fragment z historii miasta. Chcemy przybliżyć adresatom projektu nie tylko lokalne dziedzictwo kulturowe, ale również procesy zmian społecznych w Polsce, myśl techniczną i sztukę projektowania na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat.

Poprzez warsztaty zostaną przybliżone zagadnienia związane z procesem projektowania i wykonywania zabawek, którymi bawiło się kilka ostatnich pokoleń. Kierowane są do odbiorców w różnym wieku, będą miały charakter otwarty ( z uwzględnieniem limitu miejsc w salach – 25 osób) i będą mogły w nich uczestniczyć również osoby ze specjalnymi potrzebami. Podczas wszystkich warsztatów, konferencji i wystawy podsumowującej działania będzie towarzyszył tłumacz języka migowego.

Działaniem dodatkowym będę relacje filmowe z każdego bloku tematycznego nagrane w 2 wersjach: jedna zawierać będzie audiodeskrypcje, druga tłumaczenie na jęz. migowy. Zrealizowany będzie także film z otwarcia wystawy, w którym znajda się wywiady z uczestnikami projektu oraz film podsumowujący cały projekt. Wymienione wyżej filmy także będą wykonane w 2 wersjach (audiodeskrypcja i tłumaczenia na jęz. migowy). Wszystkie materiały będą upublicznione na profilach społecznościowych Muzeum Zabawek i Zabawy.

– Warsztaty edukacyjne 6 szt. podzielone na 3 bloki tematyczne.
Każdy warsztat trwa 2 godziny. Pierwsze 30 minut to teoria, doświadczenia i wspomnienia, przedstawiające kontekst historyczny i wprowadzające w temat zajęć warsztatowych przekazane przez zaproszonego gościa- byłych pracowników spółdzielni i pracownika naukowego muzeum. Spotkania z byłymi pracownikami spółdzielni, będą transmitowane na żywo online i będą zawierały tłumaczenie na jęz. migowy. Każdy warsztat jest od początku do końca tłumaczony na język migowy.

Każdy blok tematyczny jest podzielony na dwa warsztaty dla różnych grup wiekowych:

1) wiek uczestników 7 +  godziny poranne 10:00 – 12:00

2) wiek uczestników 18 + godziny południowe 13:00 – 15:00

– Blok I „Rzeczy do zabawy” 21.09.2025

Pierwszy blok tematyczny poruszy temat przedmiotu jako rzeczy do zabawy. W pierwszej jego części odbędzie się spotkanie z byłymi pracownikami kieleckich spółdzielni zabawkarskich – Jadwigą Kopyść oraz Zdzisławem Stępniem – na temat źródeł inspiracji i wykonywania projektów zabawek. Uczestnicy zajęć będą mieli okazję dowiedzieć się, gdzie szukano inspiracji, co wpływało na powstawanie konkretnych modeli zabawek. Tą cześć spotkania dopełni prezentacja ciekawostek i archiwaliów (dokumentów, zdjęć, narzędzi) będących w posiadaniu Muzeum Zabawek i Zabawy. W jego drugiej części uczestnicy pod kierunkiem aktorki z Teatru Lalki i Aktora „Kubuś”, Zuzanny Wiatr, spróbują poszukać inspiracji do zabaw w przedmiotach tzw. codziennego użytku. Przekonają się np. czy rura od odkurzacza może być wężem?!

– Blok II „Tworzymy zabawki” 19.10.2025

Drugi blok tematyczny będzie dotyczył procesu produkcji zabawek. Na tych zajęciach uczestnicy wykonają elementy zabawek wzorowanych na oryginalnych obiektach. Zabawki, które powstaną będą różniły się od eksponatów, ponieważ będą jedynie zawierać wybrane elementy dokładnie odwzorowane od oryginałów, a pozostałe ich części zostaną stworzone wg pomysłów i propozycji uczestników zajęć (z uwzględnieniem także różnorodności materiałów). Pozwoli to na stworzenie zabawek inspirowanych oryginalnymi, ale już w odświeżonym i współczesnym dizajnie. W tej części jak w poprzedniej współprowadzącymi będą osoby związane z wybranymi kieleckim spółdzielniami w asyście edukatorów muzealnych. W drugiej części wspomnieniami będą się dzielić Jacek Skrzypczak oraz Jadwiga Kopyść, a główną prowadzącą będzie plastyczka- lalkarka, Marzena Smolińska.

– Blok III „Zabawki w obrazie” 09.11.2025

Trzeci blok tematyczny poprowadzi artysta Bartłomiej Kot, a będzie polegał na stworzeniu asamblaży z wykorzystaniem zabawek lub ich fragmentów. Asamblaż to forma artystyczna, będąca odmianą kolażu, według której tworzy się trójwymiarowe kompozycje z gotowych przedmiotów. Poszczególne fragmenty w asamblażu mogą być ze sobą sklejone, związane, umieszczone w rodzaju wspólnego pojemnika, luźno położone, powieszone obok siebie itd. Dzięki asamblażom tworzone są nowe znaczenia, powstają nowe związki między znaczeniami, które niosą ze sobą ich składowe części. Asamblaże mają stanowić wspólną przestrzeń, która połączy świat zabawek należących do różnych pokoleń, reprezentowanych przez uczestników warsztatów.
W tym bloku warsztatowym nie zapraszamy gościa tylko skupiamy się na twórczym działaniu a relacja online dotyczyć będzie instrukcji wykonania asamblażu.

Wystawa 11 i 12. 2025 ( o dokładnej dacie poinformujemy w późniejszym terminie)

Wykonanie prac na pewno przyczyni się do doświadczenia przez uczestników siebie w nowej roli – twórcy/projektanta oraz rozbudzi zainteresowanie historią nieistniejących już kieleckich spółdzielni. Powstałe podczas zajęć wszystkie prace będą prezentowane na wystawie czasowej w muzealnym holu i sali warsztatowej. Po zakończonej wystawie, prace mogą zostać odebrane przez uczestników na początku 2026r.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.