Miasto zabawek

O wystawie

Wystawa prezentuje najstarsze i najcenniejsze zabawki ze zbiorów Muzeum, dla których oprawę stanowi aranżacja nawiązująca do ulicy z kamienicami. Ekspozycja prezentuje czym bawiły się dzieci w XVIII, XIX i na początku XX wieku, gdzie kupowano zabawki i kto je produkował, czy wszystkie obiekty służyły do zabawy i czy dzieci z tamtych czasów bawiły się nimi tak samo, jak dzieci obecnie. Gabloty wypełniają eksponaty reprezentujące większość popularnych rodzajów zabawek. Są wśród nich lalki porcelanowe w całości lub z porcelanowymi albo biskwitowymi głowami a korpusami wykonanymi z papier-mâché lub drewna oraz lalki celuloidowe. Najstarszym eksponatem jest pochodząca z XVIII w. lalka woskowa.

Co można zobaczyć?

Wśród eksponatów znajdują się lalki popularnych w swoich czasach a obecnie poszukiwanych przez kolekcjonerów firm, takich jak Armand Marseille, Adam Szrajer, Fabryka Wyrobów Celuloidowych i Metalowych KOSMOS. Poza kunsztownie wykonanymi, z zastosowaniem porcelany, szkła i naturalnych włosów, pokazywane są też lalki tkaninowe, jak na przykład polska lalka gałgankowa z lat 40., cygańska papusza czy lalka uszyta z munduru wojskowego. Na wystawie nie mogło zabraknąć pluszowych misiów, które pierwotnie znacznie bardziej niż współczesne maskotki przypominały niedźwiedzie. Inną grupę stanowią zabawki umożliwiające naśladowanie przez dzieci dorosłego życia. Mebelki, miniaturowe serwisy, żelazka, walizki i kufry podróżne stanowiły doskonałe uzupełnienie zabawy lalkami, jednocześnie oswajając z codziennością i przyszłymi rolami społecznymi. Szerokie spektrum zabawek obejmuje gablota zaaranżowana na kształt witryny sklepu z zabawkami, w której zamiast skupiania się na wybranym rodzaju zabawki króluje różnorodność: jo-jo, układanka klockowa, akcesoria do zabaw ruchowych, mała drezyna z okresu międzywojennego,teatrzyk, to niektóre z prezentowanych w tej części obiektów. Wystawa pokazuje zabawki, których geneza sięga niekiedy starożytności, a z biegiem czasu zmieniały się wykorzystywane do ich wykonania materiały i technologie. Z drugiej strony wytwórczość zabawkarska nie ignorowała wynalazków, które zyskiwały swoje miniaturowe wersje. Przykładem mogą być modele lokomotyw, samochodów, samolotów czy maszyn parowych. Z bardziej tradycyjnych zabawek uwagę zwraca drewniany koń na biegunach obciągnięty cielęcą skórą z XIX w., kamienne klocki firmy Richter z 1910 r., czy zabawki z nurtu militarnych, jak chociażby XIX wieczne ołowiane żołnierzyki. Niektórym zabawkom towarzyszą ciekawe historie i jako świadkowie dziecięcych radości i dramatów, przedmioty te mają wartość sentymentalną i emocjonalną. Film nagrany po otwarciu wystawy w 2011 roku.

Miasto zabawek

Zabawki mieszkają w baśniowym miasteczku, pełnym stylowych kamieniczek, ulicznego bruku i konstelacji gwiazd nad głową. Z głośników dobiegają odgłosy miasta a witryny, w których znajdują się zabawki rozświetlają się, gdy podchodzą do nich zwiedzający.

Galeria wystawy

Zwróć uwagę na eksponaty:

 

Pianino

Wykonane z drewna z bogatymi zdobieniami z szylkretu (tworzywo wyrabiane ze skorupy żółwia) , masy perłowej i fantazyjnie wyciętych blaszek pomalowanych na biało. Klawiaturę stanowi kawałek drewna pomalowany w kolorze biało-czerwonym w taki sposób, aby imitował prawdziwe klawisze. Przyciśnięcie klawiatury uruchamiało pozytywkę, umieszczoną w środku instrumentu.

Lalka Wisienka

Figurka wykonana z biskwitu pochodzi z Japonii z lat 30. XX w. Ubrana jest w kimono z prawdziwego jedwabiu, ręcznie malowanego. Jej imię Wisienka, może pochodzić od kwiatów wiśni. Makijaż i fryzura lalki nawiązują do stylu gwiazd Hollywood.

Gorejący wiatr

Pojazd projektu Ferdynanda Verbiesta tzw. „Gorejący wiatr”. Rekonstrukcja modelu doświadczalnego czterokołowego pojazdu napędzanego parą wodną z 1678 roku. Podstawową częścią pojazdu jest palenisko z kociołkiem wypełnionym wodą. Strumień pary powstałej z gotującej się wody wydobywał się na zewnątrz wąską rurką i uderzał prosto w niewielką turbinę, która obracając się, dzięki przekładni poruszała kołami. Piąte koło z przodu służyło do sterowania pojazdem.

Lalka porcelanowa

Lalka wykonana z porcelany glazurowej. Ubrana w pomarańczową , drapowaną spódnicę z atłasu, ułożoną na drucianej konstrukcji, dodatkowo wyłożonej tkaniną zatrzymującą ciepło. Takie lale na początku XXw. Spełniały funkcję termosów na czajniczki z gorącymi napojami. Ocieplona spódnica sprawiała, że naczynia dłużej trzymały ciepło  

Figurki żołnierzy

Producent: O&M Hausser Rok produkcji:Niemcy 1930-1936 Numer katalogowy: MZK/M/496/1-89 Figurki żołnierzy oraz akcesoria. Obiekty zakupiono od kieleckiego kolekcjonera w roku 2016. Według oferenta kolekcja została pozyskana w Niemczech. Figurki żołnierzy oraz akcesoria powstały w firmie O&M Hausser z tworzywa zwanego elastoliną (zwaną również lineolem). Natomiast metalowe działa to dzieło firmy Karl Bub. Obie firmy słynęły z wysokiej jakości wykonywanych zabawek. Eksponaty pochodzą z lat 1930-1936 będących zarazem czasem ich największej popularność szczególnie w Niemczech, Austrii, Belgii, Holandii i Anglii. Elastolina, z której są wykonane figurki oraz akcesoria jest kompozycją trocin, kleju, kazeiny oraz kaolinu (glinki porcelanowej). Masę tą umieszczało się na metalowym drucie będącym szkieletem figurki, formowało w pożądany kształt, a następnie poddawało obróbce termicznej w temperaturze do 80°C. Uzyskany model po wystygnięciu ręcznie malowano. Kolekcja znajdująca się w muzeum składa się z 77 żołnierzy ujętych w różnych pozach. Są to figurki stojące, siedzące, strzelające, naprawiające druty telegraficzne, grające na instrumentach czy też przedstawiające rannych. Dodatkowo w komplecie znajdują się słupy telegraficzne, skrzynie, karabiny, element w formie ogniska, działa oraz worki z piaskiem. Kolekcję uzupełniają armaty i działa Karl Bub wykonane z blachy. Zarówno figurki, jak i działa są sygnowane. Figurki żołnierzy towarzyszą nam od dawna. Najstarsze znalezione pochodzą z Górnego Egiptu i mają około 4 tysiące lat. Początkowo służyły do celów religijnych, jednak z czasem zmieniło się ich przeznaczenie i z artefaktów używanych w obrzędach pogrzebowych stały się zabawkami oraz elementami gier strategicznych. Zmieniał się także materiał z którego były wykonane, od drewna przez cynę, ołów, srebro, złoto, aluminium po plastik. Całe kolekcje figurek były wykorzystywane do zabawy i nauki. Król Francji Ludwik XIII posiadał 300 figurek wykonanych ze złota, Wilhelm II Orański wykorzystywał figurki żołnierzy w celu objaśnienia wprowadzanych w armii reform. Car Piotr I Wielki rozgrywał figurkami bitwy aż po kres swych dni, cesarz Napoleon podarował swemu synowi 117 figur wykonanych ze złota, a Winston Churchill posiadał kolekcję 1500 figur żołnierzy armii brytyjskiej. Firma O&M Hausser została założona w 1904 roku przez braci Ottona i Maxa w Ludwisgburgu niedaleko Stuttgartu. Od 1912 roku zaczęła produkować figurki żołnierzy, Indian, rycerzy, zwierząt oraz akcesoria do ich prezentowania, jak np. działa, armaty, worki, drzewa, skrzynie, zagrody, zamki, itp. Od roku 1947 obok elastoliny firma wprowadziła do produkcji figurek plastik, który ostatecznie jako materiał tańszy i wygodniejszy w produkcji wyparł w 1969 roku elastolinę z użycia. Kres działalności firmy nastąpił w roku 1983 po ogłoszeniu bankructwa. Natomiast firma Karl Bub została założona w 1851 roku w Norymberdze. Od początku produkowała ręcznie malowane zabawki z cyny i miedzi. W latach 1920-1930 Karl Bub był jednym z najważniejszych niemieckich producentów zabawek. W szczególności dużym zainteresowaniem cieszyły się doskonale wykonane samochody nakręcane na klucz. Podczas II wojny światowej fabryka Bub została całkowicie zniszczona. Po wojnie wznowiła produkcję i skupiła się na kolejkach elektrycznych. Fabryka została zamknięta w 1966 roku.

Zobacz pozostałe wystawy: